Ví dụ nhé, nếu kẻ giết người trên bản tin là “ác”, thì “thiện” là gì? Là người ngăn chặn tội ác ấy? Hay kẻ đi báo cảnh sát? Hoặc chỉ cần đứng từ nơi an toàn, lớn tiếng rao giảng “giết người là sai” đã đủ để được gọi là người tốt?
Ví dụ có phần cực đoan, thiếu đứng đắn, nhưng rốt cuộc, thiện và ác chỉ là hai thái cực được phân định bởi những ranh giới mơ hồ. Cầm dao đi giữa phố, đâm loạn xạ, sẽ bị coi là kẻ xấu. Nhưng để trở thành người tốt, ta phải làm gì?
Đôi khi, tôi tự lạc vào mê cung ấy, lòng vòng mãi cho đến khi trời tối đen.
Hai tháng đã trôi qua kể từ lễ khai giảng.
Mùa hè đang đến gần, những cơn mưa dai dẳng của mùa mưa trút xuống mỗi ngày, khiến lòng người chán nản. Tôi chẳng còn thấy những con ốc sên bò chậm rãi trên cành hoa cẩm tú cầu nữa.
Có lẽ chỉ vì hồi nhỏ, tôi thấp bé, dễ để ý những thứ ấy hơn. Nhưng trong nhận thức, có lẽ chẳng khác gì.
Hồi bé, tôi thích tìm ốc sên, dùng que chọc để quan sát chúng. Không chỉ ốc sên, tôi thích hầu hết côn trùng. Trừ mấy loại bay lượn, tôi hơi sợ. Nhưng ốc sên, sâu bướm, hay sâu róm – những thứ chậm chạp, cố bò từng chút một – tôi lại thấy thú vị.
Nhưng giờ, tôi chẳng còn làm những việc ấy nữa.
Hôm nay, tiếng mưa mùa vẫn đều đặn đập vào khung cửa sổ.
Nghe nói Tateha bị cảm, hôm nay nghỉ học.
Tôi ngồi nhìn chỗ ngồi trống của cô ấy, khi vài đứa trong lớp bắt đầu nhắc đến tên Tateha.
“Ai đó tới thăm đi, thân nhau lắm mà, đúng không? Cả lớp ai cũng thân với cô ấy mà?”
Không như hồi cấp một hay cấp hai, ở cấp ba, hiếm thấy những vụ bắt nạt lộ liễu. Ít nhất, trong tầm mắt tôi, không có.
Nhưng dù không còn kiểu cô lập trực diện, tôi cảm nhận được thứ giễu cợt trá hình, vừa giả vờ thương hại, vừa nói xấu sau lưng, đang ngày càng lan rộng.
“Ể, thôi khỏi. Tateha thế nào cũng kiểu ‘Đừng bận tâm tớ, nghỉ tí là khỏi’ ấy mà. Bị cảm thì để người ta nghỉ đi.”
Mấy đứa con gái bắt chước giọng Tateha.
Chẳng giống chút nào, tôi thầm nghĩ, rồi vô tình chạm mắt với một cô bạn.
“Miyama, cậu học chung cấp một với Asami, đúng không?”
“Ừ, đúng rồi.”
“Cô ấy hồi đó thế nào? Có gì vui kể nghe đi!”
Khi nghe câu đó, tôi tự hỏi, liệu mặt mình có giống hệt tụi nó không?
Miệng nở nụ cười xã giao, khóe môi nhếch lên để lộ hàm răng trắng, kiểu khuôn mặt muốn chà đạp người khác để cân bằng tâm lý. Nghĩ lại hồi cấp một, khi tôi làm y hệt để trêu chọc Tateha, dạ dày tôi như muốn trào ngược.
“Ờ… cũng chẳng có gì vui lắm. Tateha hồi nhỏ hay giờ đều giống nhau. Dễ nói chuyện, ngoan ngoãn. Nhưng tốt quá, nên đôi lúc tôi chỉ mong cô ấy ích kỷ một chút.”
Có vẻ tụi nó không moi được gì thú vị, nên lộ vẻ chán nản.
“Ừ, chắc vậy…”
Nhưng tôi biết rõ.
Tập thể chỉ bền vững khi tất cả cùng quan điểm. Sợi dây gọi là tình bạn thật phiền phức, vì nó áp đặt tư tưởng “chúng ta là chính nghĩa, ngoài chúng ta là kẻ thù”.
Chỉ cần một người bất đồng, liên kết ấy sẽ tan rã. Dù cả lớp nghĩ gì, nói gì, chỉ cần tôi đứng về phía Tateha, sự phân biệt sẽ không thể xảy ra.
May thay, tôi có chút vị thế trong lớp.
Nếu không có sự đồng thuận của tôi, âm mưu nói xấu Tateha của tụi nó sẽ tan thành mây khói.
Nhận ra điều đó, tôi thấy bực bội.
Tôi cũng từng như tụi nó. Ngay khi gặp lại Tateha, tôi đã tìm sự đồng tình từ người xung quanh để bắt đầu nói xấu.
Nào là “giả vờ ngoan trước thầy cô”, nào là “thả thính trai trong lớp”.
Tôi còn bắt chước từng cử chỉ của Tateha để cười nhạo.
Nghiêng đầu như chim non, bước đi lạch bạch như chim cánh cụt, bối rối thì ngước mắt như cún con, giọng nói yếu ớt như gió lùa qua kẽ hở. Tất cả, tôi thấy giả tạo, khó chịu vô cùng.
Nhưng giờ, tôi nghĩ, đó có lẽ là nét riêng của Tateha. Ít nhất, tôi không làm được như thế.
Tateha luôn hòa đồng, khiến người ta muốn bảo vệ. Nhưng cảm giác ấy chỉ xuất hiện khi cô ấy đối xử đặc biệt với mình. Khi thấy Tateha dịu dàng với người khác, tôi nhớ rõ trong lòng mình dấy lên sự ghen ghét đen tối.
Những đứa đang nói xấu Tateha cũng y như tôi trước đây.
Cứ ngỡ nụ cười ấy dành riêng cho mình, rồi khi biết nó dành cho tất cả, cảm giác bị phản bội trỗi dậy.
Dù thích được Tateha nói chuyện cùng, nhưng thấy cô ấy thân thiết với người khác, tôi bực bội không chịu nổi. Sự bực bội ấy tích tụ, và cuối cùng, sinh ra một kẻ như tôi.
“Nhưng mà, cũng lo thật. Dù chỉ là cảm. Hay để mình sau giờ học ghé nhà Tateha xem sao.”
Nếu kẻ buông lời ác ý là xấu, thì người ngăn lời ác ý là tốt.
Người giữ khoảng cách an toàn, không tham gia vào chuyện xấu, cũng được xem là tốt.
…Nhưng, có thực sự là thế không?
Tôi cất vở vào cặp, rảo bước đến nhà Tateha.
Tôi từng đến nhà cô ấy khoảng năm lần.
Lần đầu là khi tôi làm hỏng mắt Tateha. Tôi và mẹ đã đến xin lỗi.
Tôi nhớ rõ nhất câu nói của mẹ: “Chuyện này đâu phải xin lỗi là xong.”
Nghĩ đến việc phải chuộc lỗi, nước mắt tôi tuôn rơi. Nhưng rồi tôi nhận ra, người đáng khóc phải là Tateha, không phải tôi. Nước mắt tôi cạn khô. Ngược lại, mẹ tôi khóc nức nở.
Nhưng giờ nghĩ lại, tôi không chắc mẹ thực sự đau lòng. Có lẽ, như tôi, bà chỉ không biết phải làm gì.
Lần thứ hai, thứ ba cũng để xin lỗi. Tôi nghĩ số lần đến thăm có thể chuộc lỗi. Nhưng sao không tiếp tục lần bốn, lần năm, tôi cũng chẳng rõ.
Lần thứ tư, thứ năm là từ khi vào cấp ba.
Cả hai lần ấy đều vì nghe theo yêu cầu của Tateha.
Tateha… hình như thích bị đau.
Lúc đầu, tôi tưởng cô ấy đùa. Tôi từng nghĩ Tateha nói vậy để giúp tôi xoa dịu tội lỗi.
